5η Οκτωβρίου του 1944: η Επανάσταση οδήγησε στην Ένωση με την Ελλάδα

Σήμερα γιορτάζουμε μια σημαντική μέρα της Καρπαθιακής Ιστορίας. Την Επανάσταση της Καρπάθου του 1944. Το αποκορύφωμα της αντίστασης του Καρπαθιακού Λαού, που μετά από 115 χρόνια (1829 – 1944) ξανάρχεται στην αγκαλιά της Ελλάδος. Το 1829 με τη συνθήκη του Λονδίνου, τα Δωδεκάνησα επέστρεψαν στην κυριαρχία της Τουρκίας. 4 σχεδόν χρόνια πριν την επίσημη Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου.

Η αντίσταση των Καρπαθίων εκφράστηκε με πολλούς τρόπους σε πολλά σημεία του νησιού και σε πολλές χρονικές στιγμές μέχρι και το ’44. Τα γεγονότα της 5ης Οκτωβρίου στις Μενετές, την Αρκάσα, το Απέρι, οδήγησαν στην αναίμακτη συνθηκολόγηση της εναπομείνουσας Ιταλικής Διοίκησης, αλλά και στη συγγραφή της Διακήρυξης που 53 συμπατριώτες μας αντιπρόσωποι από Κάσο και Κάρπαθο είχαν το θάρρος να υπογράψουν.

Η διακήρυξη διατυπώνει την «Επανάσταση, Απελευθέρωση, και Ένωση με την Ελλάδα» ενώ μια ομάδα των έξι θαρραλέων συμπατριωτών μας τη μεταφέρει στην Ελληνική Κυβέρνηση και τους Συμμάχους στο Καϊρο. Σφραγίζοντας και κατοχυρώνοντας την Ένωση με την Ελλάδα. Το όραμα πολλών γενεών γίνεται πραγματικότητα!

Ο Σύλλογος των Απανταχού Καρπαθίων, καθιέρωσε από το 2014 ήδη, τον Παγκαρπαθιακό Εορτασμό της Επανάστασης της Καρπάθου, και οργανώνει κάθε χρόνο εκδηλώσεις με τη συμμετοχή όλων των Καρπαθίων του Λεκανοπεδίου της Αττικής. Εξέδωσε επίσης και το Φωτοντοκυμαντέρ : «Κάρπαθος: από τους μύθους μέχρι την Ένωση με την Ελλάδα», που περιγράφει την πορεία του νησιού προς την Ελευθερία και την Ένωση με την Ελλάδα, του οποίου υπήρξα ένας από τους συντελεστές. Μέρος αυτού προβλήθηκε στην καλοκαιρινή μας εκδήλωση μνήμης της Ομονοίας Απεριτών για το 1821 («Χαίρε Ώ Χαίρε Λευτεριά!»).

• Ας εμπνευστούμε από τις πράξεις των κοντινών μας προγόνων που ενώθηκαν σε ένα κοινό στόχο, και ριψοκινδύνεψαν τη ζωή τους για να τον πετύχουν.
• Ας αναστοχαστούμε γύρω από τους διαχρονικούς, καθολικούς αγώνες πολλών γενεών, που κράτησαν αναμμένο το καντήλι της ελευθερίας. Αυτό που ο Χατζηλίας Οικονόμου άναψε πάνω από 115 χρόνια πρίν.
• Ας αποτίσουμε φόρο τιμής στους ηρωϊκώς πεσόντες και ηρωϊκώς αγωνισθέντες συμπατριώτες μας, που προέρχονται από όλα τα μέρη της Καρπάθου και ανήκουν σε όλη την Κάρπαθο.

Οι παραπάνω απόψεις, αν και προσωπικές, αντανακλούν πιστεύω ένα γενικότερο πνεύμα με το οποίο η σημερινή γενιά των Καρπαθίων ερμηνεύει τόσο τα γεγονότα του ’44, όσο και το πως φτάσαμε εκεί.

Μανόλης Μ. Τσαγκάρης

Αρχισυντάκτης,

Μηχανικός Πληροφορικής

Σημειώσεις και Παραπομπές

1. Παραπομπές σε ιστορικά τεκμήρια σχετικά με το θέμα μας, βρίσκονται στην ειδική σελίδα στο karpathos.net: Κάρπαθος – Οκτώβριος 1944: το αίσιον τέλος μιας μεγάλης διαδρομής
2. Η παραπάνω φωτογραφία είναι απόσπασμα από τη Διακήρυξη της Ένωσης του ’44. Ολόκληρη η επιστολή στο karpathos.net: https://www.karpathos.net/A100