Ανηορεμένοι …

Ας με συγχωρήσουν οι φιλόλογοι μας αν ο τίτλος του σημειώματος αυτού δεν μοιάζει γραμματικά σωστός, αλλά είναι αλήθεια πως μέχρι σήμερα δεν τον είχα δει γραμμένο. Ο «ανηορεμένος», η «ανηορεμένη» και συνήθως οι «ανηορεμένοι» ήταν  λέξεις που συχνά άκουγα από τη προηγούμενη γενιά, όταν αναφέρονταν στα  «παλιά» ή τους «παλιούς» τους αναζητημένους, ζωντανούς ή αποθαμένους. Όσο προχωρά μπροστά το ρολόϊ της ζωής, χρησιμοποιώ και εγώ αυτή τη λέξη πιο συχνά.

Ψάχνοντας για ορθογραφία και ετυμολογία, θυμήθηκα στον αείμνηστο Καθηγητή μας τον Κωνσταντίνο Μηνά. Ευτυχώς το βιβλίο του: «Τα ιδιώματα της Καρπάθου» [1] περιέχει και αυτή την απάντηση:

ανιορεύgω (Β,Κ,Ν) – ενερεύgo-μαι (Ε), θυμάμαι και αναφέρω το όνομα κάποιου που λείπει στη ξενιτιά. Ενιόρεψ’α σε [σελίδα 119].

Τελικά όμως με βάση την ετυμολογική ανάλυση του Γιάννη Α. Σταματιάδη [3], η σωστή ορθογραφία είναι: «ανηορεμένος» ή «ανηορεμένοι» από το αναγορεύω -> ανηγορεύω -> ανηορεύγω.

Σήμερα λοιπόν τιμώντας τη γιορτή του πατέρα,  θέλω να μοιραστώ μια φωτογραφία από το άτυπο φωτογραφικό αρχείο της γενέτειρας μας [2], και ειδικότερα από τη συλλογή που μας παραχώρησε ο Νίκος Ορφανίδης. Καταγράφεται μια χειμωνιάτικη, μάλλον εορταστική μέρα στο Απέρι της δεκαετίας του ’60. Στα σκαλιά της Παναγίας, πιθανόν απέναντι από το σημερινό Λύκειο, οι συγχωριανοί μας στέκονται και  απαθανατίζονται.

Στο κέντρο ο πνευματικός μας πατέρας, ο Μητροπολίτης Απόστολος Παπαϊωάννου, πλαισιωμένος από τον Πρωτοπρεσβύτερο πατέρα Νικόλαο Παναγιώτου. Γύρω τους πολλοί άλλοι πατεράδες και μανάδες του χωριού μας!

Ανιορεμένοι!

Μανόλης Μ. Τσαγκάρης,
Μηχανικός Πληροφορικής

Υ.Γ. Ας τους αναγνωρίσουμε και θα ενημερώσω το άρθρο αυτό για να τους μνημονεύσουμε!

Πηγές και Αναφορές

  1. Τα ιδιώματα της Καρπάθου, Διδακτορική Διατριβή του Κωνσταντίνου Μηνά, 1970, και στην Καρπαθοπαίδεια.
  2. Άτυπο Λαογραφικό Αρχείο Απερίου Καρπάθου, επιμελείται ο Μανόλης Μ. Τσαγκάρης
  3. Η ετυμολογία της λέξης «ανηορεμένος», Γιάννη Α. Σταματιάδη:

Σχόλια Αναγνωστών

Η σωστή γραφή του «ανηορεμένος»

…  η μετοχή ανηορεμένος το σωστό είναι να γράφεται με η γιατί προέρχεται από το ρήμα αναγορεύομαι= μιλά κάποιος για μένα>ανα(γ)ορευμένος>ανηορεμένος λόγω αποβολής του μεσοφωνηεντικού συμφώνου γ και έκτασης του βραχέος φωνήεντος α στο μακρό η.
 
Στην Καρπαθιακή διάλεκτο το α εκτείνεται σε η και όχι σε ι .
 
Παραδείγματα: ανάσκαφος>ανήσκαφος= που δεν σκάφτηκε ανάκοπος>ανήκοπος= που δεν κόπηκε. αναβροχιά>ανηβροχιά.
 
Με συγχωρείς για την παρέμβαση. Είναι περίπου 4 χρόνια που έπαυσα να ασχολούμαι με το face book αλλά βλέποντας τη φωτογραφία που μου έδειξε η Ελπίδα και το σχόλιο σου σχετικά με τη λέξη ανηορεμένος, αποφάσισα να γράψω αυτά.
 

Ιωάννης Α. Σταματιάδης

Τα πρόσωπα στη φωτογραφία

Δίπλα στον Μητροπολίτη Απόστολο πρέπει είναι ο Χριστόφορος Σακελλαρίδης.Ανάμεσα στον παπά Γρηγόρη και τον παπά Νικόλα είναι η Ζωή Χατζιαντωνίου και η Σοφία Μακρή.Πάνω από τον παπά Γρηγόρη ο Μήτρος ο Τσαγκάρης.Δίπλα στον παππού σου Μανόλη ειναι ο Ανδρέας ο Παλληκαράς.

Ευδοξία Μιχαηλίδου.Μαρίτσα Ρούμπου .Σέβα Σταμπολή .Μαίρη Διακονή .Νικος καί Σοφία Ορφανίδη . Δημήτρης Μικροπανδρεμένος . Ρηνιώ τού Κωσταντή . Βαγγέλα Μαυρολιού . Φωτεινή του οδοντογιατρού

Ευχαριστούμε τους Πόπη Λαδή – Λαμπρινού, Μαρίκα Γεργατσούλη και Φωτεινή Γεργατσούλη για τη βοήθειά τους στον εντοπισμό των προσώπων.

 

Σχολιάστε